Cựu chủ tịch Cuba, ông Fidel Castro từ trần ở tuổi 90

“Nhà lãnh đạo cách mạng Cuba từ trần vào lúc 22 giờ 29 (10 giờ 29 sáng 26.11 theo giờ Việt Nam – NV) ngày 25.11”, Chủ tịch Raul Castro, em trai của ông Fidel, thông báo trong phát biểu trên truyền hình Cuba, theo AFP.

Chủ tịch Raul cho biết thêm linh cữu của ông Fidel sẽ được hỏa táng vào ngày 26.11 “theo đúng nguyện vọng của ông”.

Sức khỏe ông Fidel ngày càng yếu đi trong nhiều năm gần đây và ông ít xuất hiện trước công chúng.

Ông Fidel Castro, nhà cách mạng lỗi lạc của Cuba, lãnh đạo đất nước Cuba trong suốt 5 thập niên và là vị nguyên thủ quốc gia phục vụ đất nước lâu năm đứng hàng thứ ba trên thế giới, sau Nữ hoàng Anh Elizabeth và Quốc vương Thái Lan. Ông tạm giao quyền điều hành cho người em trai Raul Castro vào tháng 7.2006 do phải phẫu thuật ruột kết, và sau đó chính thức chuyển giao quyền lực cho ông Raul vào năm 2008, theo Reuters.

Bức ảnh mới nhất về nhà cách mạng lỗi lạc Cuba chụp vào ngày 15.11.2016, khi Chủ tịch nước Trần Đại Quang thăm cựu chủ tịch Cuba, Fidel Castro tại Havana, Cuba ngày 15.11.2016 Reuters

Tạp chí Time (Mỹ) hồi năm 2012 từng vinh danh ông Fidel Castro là một trong 100 nhân vật có sức ảnh hưởng nhất mọi thời đại, theo Reuters.

Ông Fidel từng tiết lộ ông sống sót sau 634 nỗ lực hoặc âm mưu ám sát mình, đa phần do những tổ chức người Cuba lưu vong ở Mỹ và Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) lên kế hoạch. Trong khi đó, cơ quan nghiên cứu an ninh nhà nước Cuba cho hay có 637 âm mưu và 164 lần ám sát hụt ông Fidel trong giai đoạn ‎1958-2000, bao gồm âm mưu dùng xì gà tẩm độc và gài thuốc nổ. Cựu chủ tịch Cuba từng nói rằng ông là người nắm giữ kỷ lục thế giới về số lần bị ám sát trong thế kỷ 20, theo Reuters.

Ông Fidel nghiện xì gà Cuba nhưng đã từ bỏ thói quen hút xì gà vào năm 1985. Nhiều năm sau đó ông kết luận về mối nguy hiểm của thuốc lá rằng: “Điều tốt nhất bạn có thể làm với hộp xì gà này là hãy trao nó cho kẻ thù của bạn”.

Hồi tháng 4.2016, trước thềm sinh nhật lần thứ 90, ông Fidel xuất hiện trong kỳ đại hội đảng Cộng sản Cuba và phát biểu: “Tôi sẽ sớm được 90 tuổi. Sớm muộn gì rồi tôi cũng sẽ giống như mọi người khác”. Ông  Fidel nói thêm cái chết sớm hay muộn rồi cũng đến với mọi người, nhưng lý tưởng của những người công sản Cuba vẫn trường tồn, theo tờ The Guardian.

Ông Fidel từ trần giữa lúc quan hệ Cuba – Mỹ trở nên ấm áp hơn sau khi hai bên bình thường hóa quan hệ sau hơn 50 năm thù địch. Mỹ và Cuba tái lập quan hệ ngoại giao, mở cửa đại sứ quán tại thủ đô hai nước hồi tháng 7.2015.

Trong chuyến thăm lịch sử đến Cuba trong ba ngày (20 – 22.3.2016), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có buổi hội đàm với Chủ tịch Raul Castro, hứa hẹn Mỹ sẽ gỡ bỏ lệnh cấm vận Cuba.  Là Tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Cuba trong vòng 88 năm qua, ông Obama đã hoan nghênh “một ngày mới” trong quan hệ giữa Mỹ – Cuba, vốn từng là thù địch thời Chiến tranh lạnh. Tuy nhiên Tổng thống Obama đã không gặp ông Fidel.